އަތޮޅުގެ ތައާރަފް

ހައްދުންމައްޗަކީ ވަރަށް ޤަދީމީ ތާރީޚެއް ލިބިފައިވާ އަތޮޅެކެވެ. މި ކަމުގެ ހެކިތަކަކީ ހައްދުންމަތީގެ އެކި ރަށްރަށުގައި ފެންނާންހުރި ބުދުދީނުގެ އާޘާރުތަކެވެ. އަދި މިއަތޮޅުގެ މިސްކިތްތަކުން ފެނުނު ލޯމާފާނުތަކެވެ. މިހާރު ފެންނާން އޮތް 4 ލޯމާފާނުގެ ތެރެއިން 3 ލޯމާފާނަކީ ހައްދުންމަތީގެ ރަށްރަށުން ފެނުނު ލޯމާފާނެވެ. އެއީ ގަމު ލޯމާފާނު (1194/1195މ.)، އިސްދޫ ލޯމާފާނު (1195/1196މ.)، އަދި ދަނބިދޫ ލޯމާފާނު (1196/1197މ.)އެވެ. ރަސްރަސްކަލުންގެ ރަސްމީ ފަތްކޮޅުތަކެއްގެ ގޮތުގައި ލޯފޮތިތަކެއްގައި ލިޔެފައިވާ ލޯމާފާނުތަކަކީ މިހާރު ފެންނާންހުރި ދިވެހި ލިޔުންތަކުގެތެރެއިން އެންމެ އިތުބާރުކުރެވޭ އެންމެ ގިނަ ދުވަސްވީ ލިޔުންތައް ކަމުގައި ދިވެހި މުއައްރިޚް ނަސީމާ މުޙައްމަދު ކަލޭފާނު ލިޔުއްވައެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ ވެރިރަށް މާލޭގެ ދެކުނުން ގާތްގަނޑަކަށް 70 ވަރަކަށް މޭލު ދުރުގައި، ކޮޅުމަޑުލާއި ހުވަދު އަތޮޅާއި ދެމެދުގައި އޮންނަ ހައްދުންމަތި ނުވަތަ ލ. އަތޮޅަކީ، މީހުން ދިރިއުޅޭ 11 ރަށާއި، މީހުން ދިރިނޫޅޭ 64 ފަޅުރަށާއި 02 ރިޒޯޓުގެ އިތުރުން .... ފަޅުރަށާއި، އިންޑަސްޓްރިއަލް ރަށަކާއި އެކު ޖުމްލަ .... ރަށް ހިމެނޭ އަތޮޅެކެވެ. ޑޮމެސްޓިކް އެއަރޕޯޓެއް އޮންނަ ލ. ކައްދޫއަކީ އިސްކަންދަރު އެއަރބޭސްއެވެ. ލ. މާންދޫއަކީ ހޮރައިޒަން ފިޝަރީޒްއިން ކޭނިންގ ފެކްޓްރީއެއް ހިންގާ އިންޑަސްޓްރިއަލް މަސައްކަތް ކުރާ ރަށެކެވެ.